رویكرد انجام پروژه به پنج فاز تقسیم می‌شود . در این گام به بیان خلاصه‌ای از این مراحل خواهیم پرداخت :

 

فاز اول : آغازپروژه

 

فاز آغازین پروژه ، بر چگونگی پیدایش دید نسبت به پروژه و تعیین اهداف تاكید دارد . در این فاز ، برخی عناصر كلیدی مجزا گردهم ‌آمده ، هسته‌ اولیه‌ تیم ‌پروژه را برای آغاز فاز دوم تشكیل‌ می‌دهند .

مراحل عمده‌ این فاز عبارتند از :

  • تشخیص اینكه یك پروژه باید انجام‌شود 
  • تخمین اینكه پروژه چه‌چیز را باید ارائه‌دهد 
  • تعریف اهداف ‌كلی پروژه 
  • تعیین انتظارات كلی مشتریان ، مدیریت و سایر افراد مهم‌ درگیر 
  • تعیین محدوده‌ كلی پروژه 
  • انتخاب اعضای اولیه‌ تیم‌ پروژه 

 

 

فاز دوم : برنامه‌ریزی

 

فاز برنامه‌ریزی‌پروژه شامل تعیین منابع ‌لازم برای انجام پروژه ، برنامه‌ریزی ، زمانبندی و تهیه‌ بودجه‌ پروژه است . از فعالیت‌های مهم این فاز تبدیل اهداف به فعالیت‌های ملموس و تشكیل گروه‌های كاری برای انجام این فعالیت‌هاست .

 

مراحل عمده‌ این فاز عبارتند از :

  • پالایش محدوده‌ پروژه ، به‌معنای برقراری تعادل بین سه ‌عامل نتیجه (كیفیت) ، زمان و منابع (هزینه) .
  • تهیه‌ فهرست فعالیت‌هایی كه برای دست‌یابی به اهداف پروژه لازم‌الاجرا می‌باشند .
  • تعیین بهترین ‌شكل توالی فعالیتها .
  • تهیه‌ یك برنامه و بودجه‌ كارا جهت تخصیص منابع به فعالیتها .
  • گرفتن تاییدیه‌های لازم برای برنامه‌ پروژه .

 

 

 فاز سوم : اجرا

 

فاز اجرای پروژه شامل فعالیت‌های هماهنگ‌سازی و راهبری تیم ‌پروژه به‌سوی انجام موثر فعالیت‌های پروژه ، مطابق برنامه‌ به‌دست‌آمده در فاز پیشین است . در این بخش ، بر روی انجام درست كار توسط منابع تاكید می‌گردد .

 

برخی فعالیت‌های مهم این فاز عبارتند از:

  • رهبری تیم ‌پروژه .
  • برگزاری جلسات با اعضاء تیم .
  • ارتباط با افراد مهم درگیر .
  • حل‌وفصل مناقشات و درگیری‌هایی كه در طول اجرای پروژه پدید می‌آیند .
  • تامین منابع ‌موردنیاز (پول ، نیروی‌انسانی ، تجهیزات) برای اجرای درست برنامه‌ پروژه .

 

 

فاز چهارم : هدایت و كنترل

فاز كنترل ، مرحله‌ایست كه در آن بر چگونگی انجام پروژه نظارت ‌می‌شود . در واقع این فاز و فاز قبل همزمانی‌هایی دارند و كل فازهای دوم تا چهارم تشكیل یك چرخه می‌دهند . در این مرحله به اندازه‌گیری میزان دست‌یابی به اهداف تعیین‌شده پرداخته ، فرمانهایی برای منطبق‌كردن مجدد اجرا بر برنامه و حذف مغایرت‌هایی كه بر نتایج پروژه و زمان تحویل یا كیفیت آنها اثر دارد ،‌ صادر می‌شوند . تاكید این فاز بر روی چگونگی برخورد موثر مدیر با تاخیرات ناخواسته ،‌ تخطی از سقف بودجه یا تغییر محدوده‌ پروژه است .

 

در این فاز است كه مدیر باید بهترین گزینه را برای حل مشكلات پروژه انتخاب ‌كند.

 

 

مراحل این فاز عبارتند از :

 

▪  اتخاذ تصمیمات اصلاحی برای منطبق ‌كردن اجرا با برنامه .

▪ دریافت ، ارزش‌گذاری و تصمیم درباره‌ تغییرات ‌پروژه كه ازسوی افراد مهم ‌درگیر یا اعضای تیم‌ پروژه پیشنهاد می‌شوند .

▪ برنامه‌ریزی مجدد پروژه در صورت نیاز .

▪ تطبیق سطوح منابع در صورت‌ نیاز .

▪ اصلاح محدوده‌ پروژه .

▪ بازگشت به برنامه برای تطبیق نتایج و اهداف و گرفتن تاییدیه‌های لازم .

 

 

 فاز پنجم : بستن پروژه

آخرین فاز پروژه ، بستن پروژه است ؛ زمانی كه بازتاب همه‌ فعالیت‌ها و تلاش‌های انجام‌شده را می‌توان ‌دید . بی‌شك مهم‌ترین فاز پروژه ، بستن آن است و هنر مدیر در اتمام موفقیت‌آمیز پروژه است . اغلب پایان پروژه با تمام‌ شدن بودجه و مناقشات پیمانكار و كارفرما همراه ‌است . گرفتن تاییدیه‌ قبول نتایج پایانی پروژه ، مهمترین فعالیت این فاز است ؛

 

 

 مراحل فاز بستن پروژه

▪كسب و مستند كردن نتایج و دانش

▪بازبینی روند اجرای پروژه و نتایج با تیم‌ پروژه و افراد مهم ‌درگیر

▪ توقف‌ عملیات اجرایی و انحلال تیم‌ پروژه

▪ بازبینی تجربیات پروژه

▪ نوشتن گزارش نهایی پروژه

 

 

لازم به ذكر است فازهای دو تا چهار یعنی‌ برنامه‌ریزی ، اجرا و كنترل در یك‌ چرخه قرار دارند ؛ این به ‌دلیل ماهیت وابستگی درونی این فازها به‌ یكدیگر است . مثلا گاهی لازم ‌است تا برنامه‌ پروژه با توجه به تجربیات بدست‌آمده در حین اجرا ، یا بواسطه‌ تغییرات پدیدآمده در طول پروژه ، اصلاح‌ شود و نتایج اصلاح مجددا برای اجرا ارسال‌ گردد .